Hạt đác là gì? Giá trị dinh dưỡng của hạt đác đối với sức khỏe

Hạt đác là gì?

Hạt đác, một loại hạt quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, được thu hoạch từ cây đác hay còn gọi là cây báng, một loài thực vật nhiệt đới đặc trưng của khu vực Nam Trung Bộ. Cây đác cần khoảng 13 năm để phát triển và cho ra quả. Đây là một khoảng thời gian dài so với nhiều loại cây khác.

Quả đác có hình dạng tương tự như quả dừa, với lớp vỏ bên ngoài cứng cáp. Điều này không chỉ tạo ra một lớp bảo vệ cho hạt bên trong mà còn ảnh hưởng đến quá trình thu hoạch, vì cần có kỹ thuật và công cụ phù hợp để thu hoạch quả. Sau khi quả đác đã chín, người nông dân sẽ thu hoạch các buồng quả lại và chất thành đống rồi đem đốt cháy lớp vỏ ngoài của quả đác. Việc này giúp làm mềm lớp vỏ, loại bỏ nhựa một chất gây ngứa có trong quả. Sau khi đốt, hạt đác sẽ được ép để lấy ra hạt.

Hạt đác sau khi được thu hoạch có màu trắng đục, với bề mặt trơn láng. Khi ăn bạn sẽ thấy chúng giòn sần sật, mang đến trải nghiệm thú vị. Hạt có vị béo và bùi, phù hợp với nhiều món ăn khác nhau như: Sữa chua hạt đác, chè hạt đác, hạt đác rim đường...

Thành phần dinh dưỡng của hạt đác

Thông thường, trong 100g hạt đác sẽ có giá trị dinh dưỡng là: 43 calo, 0,4g protein, 0,2g chất béo, 1,6g chất xơ, 21g carbohydrate, 9 mg canxi, 33 mg photpho, 0,5 mg sắt, 0,04 mg thiamine, 0,02 mg riboflavin, 0,3 mg niacin, 5 mg vitamin C.

Hạt đác không chỉ nổi bật với hương vị đặc trưng mà còn được biết đến như một loại thực phẩm lành tính, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hạt đác chứa rất ít chất béo và calo, điều này làm cho nó trở thành lựa chọn lý tưởng cho những ai đang theo đuổi chế độ ăn kiêng hoặc muốn duy trì cân nặng. Với hàm lượng calo thấp, hạt đác có thể giúp người tiêu dùng thưởng thức mà không lo ngại về việc tăng cân, đây là nguồn cung cấp phong phú các khoáng chất và vitamin thiết yếu có tác dụng rất tốt trong làm đẹp, hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa loãng xương, tốt cho tim mạch…Phân biệt hạt đác với hạt thốt nốt

Phân biệt hạt đác với hạt thốt nốt

Hạt thốt nốt: Có vị tương tự như trái dừa nước nhưng có độ dẻo và mềm hơn. Ruột của hạt thốt nốt thường chứa nước, nhưng vị của nước này không quá ngọt. Hạt thốt nốt thường được dùng chung với nước thốt nốt lấy từ cuống hoa của cây thốt nốt, tạo nên một sự kết hợp ngon miệng.

Hạt đác: Thịt của hạt đác có độ dẻo cứng và rất đặc ruột. Chúng có hình dáng bầu dục, khi nhai cho cảm giác giòn dai, rất thú vị. Tuy nhiên, để thưởng thức hạt đác ngon hơn, chúng thường cần được chế biến qua các bước như rim đường trước khi ăn.

Việc phân biệt hạt thốt nốt và hạt đác không quá khó khăn nếu bạn chú ý đến những yếu tố như bề ngoài, mùi và vị. Hạt thốt nốt với kích thước lớn hơn, hương thơm đặc trưng và vị dẻo mềm, trong khi hạt đác lại có độ giòn dai và cần chế biến để tăng thêm hương vị. Điều này giúp người tiêu dùng có thể chọn lựa và thưởng thức đúng loại hạt mình yêu thích.

Công dụng của hạt đác đối với sức khỏe

Hạt đác không chỉ là nguyên liệu bổ dưỡng, mà còn có nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe:

Tác dụng chống oxy hóa

Một trong những lợi ích nổi bật của hạt đác là khả năng chống oxy hóa. Hạt đác chứa nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm polyphenol, beta-carotene và vitamin C. Những chất này giúp ngăn chặn sự tổn hại tế bào do các gốc tự do, từ đó bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường và một số loại ung thư. Việc tiêu thụ hạt đác có thể góp phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Tăng cường hệ miễn dịch

Hạt đác cũng chứa nhiều chất dinh dưỡng và vitamin có khả năng tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Điều này giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn, cho phép cơ thể chống lại các loại vi khuẩn và tác nhân gây bệnh khác. Sử dụng hạt đác thường xuyên có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Cung cấp năng lượng

Hạt đác chứa một lượng lớn carbohydrate, điều này làm cho nó trở thành một nguồn năng lượng dồi dào. Việc bổ sung hạt đác vào chế độ ăn hàng ngày giúp cơ thể duy trì hoạt động hiệu quả và tăng cường sức bền. Hạt đác có thể là một lựa chọn tuyệt vời cho những ai cần nguồn năng lượng lâu dài, đặc biệt là đối với những người vận động viên.

Hỗ trợ tiêu hóa

Hạt đác chứa chất xơ, một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống để hỗ trợ tiêu hóa. Chất xơ có khả năng tăng cường sự di chuyển của ruột, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm nguy cơ táo bón. Việc bổ sung hạt đác vào chế độ ăn không chỉ giúp bạn có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn giúp duy trì cảm giác thoải mái sau bữa ăn.

Hỗ trợ quản lý cân nặng

Mặc dù hạt đác giàu carbohydrate, nhưng lại ít calo, khiến nó trở thành một lựa chọn lý tưởng cho những ai muốn quản lý cân nặng. Chất xơ trong hạt đác không chỉ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn mà còn hỗ trợ kiểm soát cảm giác đói. Điều này có thể giúp bạn dễ dàng hơn trong việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và giảm cân hiệu quả.

Cải thiện tình trạng viêm khớp

Hạt đác chứa galactomannan, một loại carbohydrate có khả năng giảm đau do viêm khớp. Việc tiêu thụ hạt đác có thể hỗ trợ những người gặp vấn đề về viêm khớp, giúp giảm cơn đau và cải thiện khả năng vận động.

Cách chọn mua, chế biến và bảo quản hạt đác

Hạt đác là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng và để tận dụng tối đa lợi ích của chúng, việc chọn mua, chế biến và bảo quản đúng cách là rất quan trọng. 

Cách chọn hạt đác

Khi chọn mua hạt đác, có một số tiêu chí cần lưu ý để đảm bảo bạn lựa chọn được sản phẩm chất lượng:

Màu sắc: Nên chọn những hạt đác có màu trắng đục. Màu sắc này cho thấy hạt còn tươi và chưa bị hỏng hay oxy hóa. Hạt có màu sắc không đồng nhất có thể là dấu hiệu của sự kém chất lượng.

Kích thước: Các hạt đác nên có kích thước đều nhau. Hạt có kích thước không đồng đều có thể cho thấy sự không đồng nhất trong quá trình thu hoạch và chế biến, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Bảo quản hạt đác

Để bảo quản hạt đác lâu hơn mà vẫn giữ được hương vị và chất lượng, bạn có thể thực hiện theo các cách sau:

Trong tủ lạnh: Hạt đác tươi nên được bảo quản trong tủ lạnh. Khi đã luộc, bạn nên đặt chúng vào hộp kín và để trong ngăn mát. Hạt đác tươi có thể giữ được từ 5-7 ngày.

Cấp đông: Nếu bạn muốn bảo quản hạt đác lâu hơn, bạn có thể cấp đông chúng. Khi được đông lạnh, hạt đác có thể giữ được chất lượng và hương vị lên đến vài tháng. Tuy nhiên, khi rã đông, bạn nên sử dụng ngay để đảm bảo không làm giảm chất lượng của hạt.

Chế biến hạt đác

Hạt đác có thể được chế biến theo nhiều cách để tạo ra các món ăn ngon miệng và bổ dưỡng:

Luộc sơ: Đầu tiên, bạn nên luộc hạt đác trong nước sôi khoảng 10-15 phút. Việc này giúp làm sạch hạt và khử mùi, nhựa còn sót lại.

Sử dụng trong các món ăn: Sau khi luộc, hạt đác có thể được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau như chè, sữa chua, topping cho món tráng miệng.

Gợi ý những món ngon từ hạt đác

Hạt đác không chỉ nổi bật với hương vị thơm ngon mà còn là một nguyên liệu tuyệt vời cho việc duy trì vóc dáng và làm đẹp da, đặc biệt cho chị em phụ nữ. Dưới đây là hai công thức chế biến món hạt đác ngon bổ mà bạn nên thử.

Sữa chua hạt đác

Nguyên liệu: 100g đường, 200g hạt đác, 700ml sữa tươi không đường, 150g sữa đặc, sữa chua

Cách làm

Rim hạt đác: Đun sôi 200ml nước cùng với 100g đường, khi nước sôi bạn cho 200g hạt đác vào và rim khoảng 30 phút. Quá trình này giúp hạt đác thấm đều đường và trở nên ngọt ngào hơn. Sau khi rim xong, cho hạt đác vào hộp và để nguội.

Chuẩn bị sữa chua: Đun nóng 700ml sữa tươi không đường, sau đó thêm 150g sữa đặc vào, khuấy đều và để nguội. Khi sữa đã nguội, cho vào hũ và thêm 1 hộp sữa chua. Đậy kín hũ và đem ủ qua đêm (khoảng 8 tiếng). 

Hạt đác rim

Nguyên liệu: 200g hạt đác, đường, dứa (thơm), gừng, dâu tằm

Cách làm

Ngâm hạt đác với một chút đường cùng các loại trái cây như dứa, gừng và dâu tằm trong khoảng 1 tiếng. Việc này giúp hạt đác thấm đều hương vị của các nguyên liệu khác.

Rim hạt đác: Cho hỗn hợp hạt đác và các nguyên liệu đã ngâm vào chảo, rim khoảng 15 phút cho đến khi hỗn hợp sệt lại. Bạn có thể điều chỉnh lượng đường tùy theo khẩu vị.

Trà lài đác thơm

Nguyên liệu: 10g trà nhài, 200ml nước nóng, Hạt đác (đã rim hoặc ngâm đường), 30ml syrup thơm, 20ml nước đường, lát thơm (dứa)

Cách làm

Pha trà nhài: Bạn đun nước nóng đến khoảng 90-95 độ C sau đó cho 10g trà nhài vào 200ml nước nóng và để ngâm trong khoảng 3-5 phút để trà ngấm hương vị.

Chuẩn bị hạt đác: Nếu chưa chuẩn bị, bạn có thể rim hoặc ngâm hạt đác với đường trước để hạt đác thấm vị ngọt.

Pha chế trà: Sau khi trà đã ngấm, lọc lấy 100ml nước cốt trà nhài, thêm 30ml syrup thơm và 20ml nước đường vào khuấy đều để hòa quyện. Nếu thích uống lạnh bạn có thể cho đá vào ly còn uống nóng hãy để hỗn hợp trà nguội một chút trước khi thêm hạt đác.

Lưu ý khi sử dụng hạt đác

Mặc dù hạt đác mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, việc sử dụng loại hạt này cũng cần được cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi sử dụng hạt đác:

Không lạm dụng: Hạt đác có lượng calo thấp và chứa nhiều dưỡng chất, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa. Đặc biệt, những người có dạ dày nhạy cảm hoặc dễ bị khó tiêu nên hạn chế lượng hạt đác tiêu thụ để tránh tình trạng đầy bụng, khó chịu.

Kiểm soát lượng đường: Khi chế biến hạt đác trong các món chè hoặc sinh tố, việc kiểm soát lượng đường rất quan trọng. Nhiều người có xu hướng thêm đường để tăng độ ngọt, nhưng điều này có thể làm tăng lượng calorie đáng kể. Nên lựa chọn các nguyên liệu tự nhiên hoặc giảm thiểu lượng đường để tận dụng tối đa lợi ích của hạt đác mà không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Không sử dụng hạt hỏng: Hạt đác tươi ngon thường có màu trắng đục và độ giòn. Nếu hạt đác có dấu hiệu hư hỏng như màu sắc thay đổi, có mùi lạ, hoặc chua, không nên sử dụng vì chúng có thể mất đi hương vị và giá trị dinh dưỡng. Hơn nữa, việc tiêu thụ hạt đác đã hỏng có thể dẫn đến ngộ độc thực phẩm và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Hạt đác không chỉ là nguyên liệu quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, mà còn là thực phẩm bổ dưỡng với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Từ việc hỗ trợ tiêu hóa, ổn định đường huyết đến giúp giảm cân, hạt đác đã trở thành một lựa chọn tuyệt vời trong bữa ăn hằng ngày. Tuy nhiên, để tận dụng hết các giá trị dinh dưỡng của hạt đác, bạn cần lưu ý trong cách sử dụng, chọn mua và bảo quản hạt một cách hợp lý nha.